Chiến lũy Ô Cầu Dền trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp là điểm quyết chiến của quân dân Liên Khu II, nằm trên chiến tuyến phòng ngự liên hoàn ba cửa ô: Đống Mác - Cầu Dền - Đồng Lầm phía Đông - Nam Hà Nội. Trận tuyến Ô Cầu Dền có vị trí trọng yếu, như một "quyết chiến điểm". Sự còn hay mất Ô Cầu Dền có tác động quyết định đến tình hình chiến lược của toàn Liên khu II.

Tại chiến lũy Ô Cầu Dền, từ ngày 20-12-1946 đến 17-1-1947, đã diễn ra những trận đánh ác liệt; địch đã mở nhiều cuộc tấn công quy mô lớn xuống Ô Cầu Dền và các khu vực khác của Liên khu II như ngã ba Mai Hắc Đế, ngã ba Thái Phiên, phố Huế, Đại Cồ Việt, Việt Nam học xá… Quân và dân Liên khu II đã xây các ụ chướng ngại vật nhằm chặn đứng, đẩy lùi các cuộc tiến công của địch; thu hút, giam chân địch để ban đêm, các chiến sỹ ta luồn sâu, tập kích các vị trí địch trong nội thành, lập nên những chiến công oanh liệt. Thành tích trên góp phần cùng quân dân Thủ đô Hà Nội “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” trong 60 ngày đêm, làm thất bại kế hoạch đánh chiếm Hà Nội trong 24 giờ của giặc Pháp, mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc cuối năm 1946.

Trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Pháp, Nhân dân quận Hai Bà Trưng luôn một lòng theo Đảng, theo cách mạng, không quản ngại hy sinh, khó khăn gian khổ, kiên trì đẩy mạnh chiến tranh du kích trong lòng địch, nuôi giấu cán bộ cách mạng, tham gia đánh giặc, được tôi luyện và nhanh chóng trưởng thành trong cuộc kháng chiến, phần lớn các lực lượng vũ trang của Liên khu II gia nhập Trung đoàn 66 và Trung đoàn 48 Quân đội Nhân dân Việt Nam tiếp tục trường chinh chống giặc, góp phần to lớn vào thắng lợi vẻ vang trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta.